เลือกเครื่องวัดความสั่นสะเทือนแบบไหนดี? วัดค่าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับโรงงานอุตสาหกรรม “เครื่องจักร” คือ หนึ่งในหัวใจหลักของการดำเนินงานการผลิตต่างๆ แน่นอนว่าเมื่อมีการใช้งานอย่างต่อเนื่อง เครื่องจักรเหล่านี้มักเสื่อมสภาพและต้องถูกซ่อมบำรุงเป็นธรรมดา แต่บางครั้งอาการที่บ่งบอกถึงภาวะของเครื่องจักรก็ไม่ชัดเจนมากนัก อย่างการสั่นสะเทือน ที่มักถูกมองข้ามไปได้ง่ายๆ ด้วยเหตุนี้อุปกรณ์อย่างเครื่องวัดความสั่นสะเทือน จึงเป็นหนึ่งอุปกรณ์ที่ทุกโรงงานควรมีเอาไว้ อย่างไรก็ตาม ก่อนซื้อเครื่องวัดความสั่นสะเทือน ควรที่จะศึกษาและเลือกให้ดีเสียก่อน เพื่อประสิทธิภาพในการวัดค่าที่แม่นยำและมีประสิทธิภาพ

ทำไมต้องวัดการสั่นสะเทือน? การเลือกซื้อเครื่องวัดความสั่นสะเทือนควรพิจารณาปัจจัยใดบ้าง? PAT จะมาแนะนำให้ทราบ พร้อมพามาทำความรู้จักเครื่องวัดความสั่นสะเทือนคุณภาพสูงระดับสากลจากแบรนด์ SPM

ทำไมต้องวัดการสั่นสะเทือนของเครื่องจักร?

โดยทั่วไป การเดินเครื่องจักรขนาดใหญ่ในโรงงานผลิตก็มักจะเกิดการสั่นสะเทือนจากการทำงานเป็นเรื่องปกติ อย่างไรก็ตาม เมื่อความสั่นสะเทือนของเครื่องจักรเกิดเปลี่ยนแปลงหรือสั่นสะเทือนผิดรุนแรงปกติ นั่นอาจหมายความว่าเครื่องจักรกำลังมีปัญหา อย่างเช่น เฟืองชำรุด ชิ้นส่วนหลุดหลวมหรือผิดรูปเนื่องจากใช้งานมานาน การจัดแนว (Alignment) ที่ไม่ดี แบริ่งหรือตลับลูกปืนสึกหรอ เป็นต้น

ดังนั้น การมีเครื่องวัดความสั่นสะเทือนสามารถบ่งบอกถึงสภาพของเครื่องจักรได้ เพื่อให้ทราบถึงปัญหาอย่างรวดเร็วผ่านข้อมูลตัวเลขจากการวิเคราะห์ของเครื่องวัด โรงงานสามารถวางแผนการซ่อมแซมได้ล่วงหน้า ดำเนินการซ่อมบำรุงอย่างมีประสิทธิภาพและตรงจุด ให้เครื่องจักรเป็นไปตามมาตรฐานการสั่นสะเทือน (ISO 2372:1974) ป้องกันไม่ให้เครื่องจักรเกิดการ Breakdown และเกิดค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น อาทิ ค่าอะไหล่ ค่าแรงทีมงานช่างซ่อม หรือขาดรายได้ในช่วง Shutdown เพื่อซ่อมบำรุงนั่นเอง

โดยสามารถสรุปข้อดีของเครื่องวัดความสั่นสะเทือน ดังนี้

วางแผนซ่อมแซมเครื่องจักรล่วงหน้าหรือการบำรุงรักษาเชิงพยากรณ์ (Predictive Maintenance) ได้อย่างละเอียด
สามารถซ่อมบำรุงเครื่องจักรอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ต้อง Shutdown เพื่อซ่อมบำรุงให้เสียเวลา
ควบคุมการสั่นสะเทือนของเครื่องจักรให้เป็นไปตามมาตรฐาน ISO 2372:1974 ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายต่อเครื่องจักรหรือเกิดอันตรายต่อผู้ปฏิบัติงาน
ช่วยให้เครื่องจักรสามารถเดินเครื่องได้เต็มประสิทธิภาพ
ช่วยประหยัดงบประมาณการซ่อมบำรุงในระยะยาว ลดการเสียโอกาสในการผลิต
ยืดอายุการใช้งานชิ้นส่วนหรืออะไหล่ของเครื่องจักร

เห็นได้ชัดเจนว่าเครื่องวัดความสั่นสะเทือนนั้นเป็นอุปกรณ์สำคัญในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรภายในโรงงานที่ขาดไปไม่ได้เลย ฉะนั้นมาดูกันเลยว่าควรจะเลือกซื้ออุปกรณ์ชิ้นนี้อย่างไรให้คุ้มค่าและตอบโจทย์การใช้งานมากที่สุด

การเลือกซื้อเครื่องวัดความสั่นสะเทือนควรพิจารณาปัจจัยใดบ้าง?

ปัจจุบันมีผู้ผลิตหลายรายจัดจำหน่ายเครื่องวัดความสั่นสะเทือนออกมาหลายรุ่น ซึ่งแต่ละแบบก็มีคุณสมบัติและราคาที่แตกต่างกันไป สำหรับธุรกิจโรงงาน ก็ควรเลือกเครื่องวัดความสั่นสะเทือนที่เหมาะสมกับเครื่องจักรและฟังก์ชันที่ตอบโจทย์การใช้งานตรงจุดที่สุด โดยสามารถพิจารณาจากปัจจัยเบื้องต้น ดังนี้

1.รูปแบบการวัดความสั่นสะเทือน

หน่วยการวัดความสั่นสะเทือนถูกแบ่งออกเป็น 3 หน่วย ขึ้นอยู่กับเครื่องจักร ได้แก่

ระยะทางของการสั่นสะเทือน (Displacement) - นิยมวัดเป็นมิลลิเมตร (mm) หรือนิ้ว (inch) เป็นการวัดแบบเต็มคลื่น (Peak to Peak) นิยมใช้กับเครื่องจักรที่มีความเร็วรอบต่ำระหว่าง 1,000 - 1,200 RPM หรือประมาณ 20 Hz
ความเร็ว (Velocity) - คือการวัดการสั่นแต่ละรอบว่ามีความเร็วเท่าไหร่ในแต่ละรอบของการสั่นสะเทือน วัดเป็นหน่วยมิลลิเมตร/วินาที (mm/s) และนิ้ว/วินาที (inch/s) และมักจะวัดแบบ RMS ใช้กับเครื่องจักรที่มีความเร็วรอบสูงกว่า 1,200 RPM หรือความถี่ระหว่าง 20 - 1,000 Hz
อัตราเร่ง (Acceleration) - เป็นการวัดการเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนของความเร็วในการเคลื่อนที่ต่อหน่วยเวลาของวัตถุที่มีการเคลื่อนที่ นิยมวัดเป็นมิลลิเมตร/วินาทีกำลังสอง (mm/s2) ใช้สำหรับวัดการสั่นสะเทือนที่มีความถี่สูงกว่า 10 kHz ขึ้นไป

ให้สังเกตว่าเครื่องจักรภายในโรงงานนั้นทำงานในช่วงความถี่หรือความเร็วรอบในระดับไหน แล้วเครื่องวัดความสั่นสะเทือนนั้นๆ สามารถวัดค่าความสั่นสะเทือนรูปแบบไหนและครอบคลุมช่วงความถี่ใดบ้าง

2. เทคโนโลยีที่มากับเครื่องวัดความสั่นสะเทือน

ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทำให้เครื่องวัดความสั่นสะเทือนรุ่นใหม่ๆ นั้นมักมาพร้อมกับฟังก์ชันเสริมต่างๆ เช่น การแสดงผลบนหน้าจอดิจิทัล เซนเซอร์วัดความสั่นสะเทือนและฐานรองแม่เหล็ก การบันทึกข้อมูลลงบน SD Card สำหรับตรวจสอบในภายหลัง เลือกโหมดหน่วยวัดได้หลากหลาย พอร์ตเชื่อมต่อกับระบบคอมพิวเตอร์ ฯลฯ

หากมองว่าฟังก์ชันไหนที่เหมาะสมหรือสามารถตอบสนองความต้องการของโรงงาน ก็ควรเก็บไว้เป็นข้อพิจารณา นอกจากนี้ ยิ่งมีฟังก์ชันหรือเทคโนโลยีมากเท่าไหร่ เครื่องวัดความสั่นสะเทือนยิ่งมีราคาสูงขึ้นเท่านั้น จึงต้องพิจารณาเรื่องของงบประมาณด้วย

3. ความน่าเชื่อถือของแบรนด์และผู้จัดจำหน่าย

ปัจจุบันนี้มีหลากหลายแบรนด์ที่ผลิตเครื่องวัดความสั่นสะเทือนออกมาแข่งขันกันในหลายระดับคุณภาพและราคา โดยอาจเริ่มต้นตั้งแต่หลักหมื่นไปจนถึงหลักแสน ดังนั้นธุรกิจโรงงานควรทำการศึกษาแบรนด์ต่างๆ ให้รอบคอบเสียก่อน เพื่อให้แน่ใจว่าจะได้รับสินค้าที่มีคุณภาพจริง มีการรับประกัน รวมไปถึงบริการหลังการขายในกรณีที่เกิดปัญหากับอุปกรณ์ หรือปัญหาในการใช้งาน อีกทั้งตัวแทนจำหน่ายต้องได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการ มีเอกสารยืนยันชัดเจนและสามารถตรวจสอบได้

นอกจากปัจจัยหลักๆ ทั้ง 3 ข้อนี้แล้ว ยังมีองค์ประกอบอื่นๆ ที่ควรพิจารณาด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นมาตรฐานการผลิต ความสะดวกในการใช้งาน ความสามารถในการเก็บ และวิเคราะห์ข้อมูล เป็นต้น

แนะนำเครื่องวัดความสั่นสะเทือนคุณภาพจาก PAT

บริษัท PAT (P&A Technology) คือตัวแทนจัดจำหน่ายเครื่องวัดความสั่นสะเทือนจากแบรนด์ SPM (SPM Instrument) อย่างเป็นทางการ ซึ่งเป็นแบรนด์เดียวในโลกที่มีการวิเคราะห์ “Shock Pulse” สามารถตรวจจับสัญญาณความผิดปกติของ Bearing และ Gearbox ในเครื่องจักรรอบต่ำได้ดีกว่าการอาศัยสัญญาณการสั่นสะเทือนทั่วไป โดยมีรุ่นที่แนะนำ 2 รุ่นหลัก คือ

1. SPM Leonova Diamond

เครื่องวัดความสั่นสะเทือนรุ่น Flagship ของ SPM เป็นเครื่องแบบพกพาสำหรับวัดค่าความสั่นสะเทือนของเครื่องจักรที่มาพร้อมกับเทคโนโลยีครบครันและคุณสมบัติการใช้งานที่ทนทานกว่า เหมาะสำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น โรงกลั่นน้ำมัน โรงงานเคมี เหมืองแร่ โรงงานผลิตไฟฟ้า โรงงานผลิตเหล็ก และอื่นๆ ซึ่งมีคุณสมบัติพิเศษมากมาย เช่น

เทคโนโลยีการตรวจสอบแบริ่ง SPM HD® ลิขสิทธิ์เฉพาะของแบรนด์
หน้าจอแสดงผล TFG-LCD Color Display ขนาด 4.3 นิ้ว
ปุ่ม Function สามารถตั้งค่าได้
รองรับทรานสดิวเซอร์ (Transducer) มาตรฐาน IEPE
รองรับระดับความถี่สูงถึง 40 kHz
วัดความเร็วได้ถึง 120,000 RPM
สามารถวัด FFT Spectrum ได้มากถึง 25,600 เส้น
มีฟังก์ชัน Stethoscope พร้อมช่องเสียบหูฟัง
ตัวเครื่องเสริมด้วยคาร์บอนไฟเบอร์ พร้อมมีมาตรฐาน IP65
แบตเตอรี่ Li-ion ใช้งานต่อเนื่องยาวนาน 16 ชั่วโมง สามารถถอดเปลี่ยนได้

2. SPM Leonova Emerald

เครื่องวัดความสั่นสะเทือนอีกหนึ่งรุ่นจาก SPM ซึ่งเป็นเครื่องวัดค่าความสั่นสะเทือนแบบพกพา มีขนาดกะทัดรัด ใช้งานได้ในทุกอุตสาหกรรม ตอบโจทย์วิศวกรและช่างเทคนิคได้อย่างดีเยี่ยม ไม่ว่าจะเป็นในสภาพแวดล้อมที่สมบุกสมบันแค่ไหนก็ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ มาพร้อมคุณสมบัติโดดเด่นมากมาย อาทิ